Feliz día de la Mujer

By Karlijn Van den Broeck / 04/03/2019

[vc_row][vc_column][vc_custom_heading text=”Feliz día de la Mujer” font_container=”tag:h2|text_align:center” google_fonts=”font_family:Quicksand%3A300%2Cregular%2C700|font_style:400%20regular%3A400%3Anormal”][vc_column_text]Karlijn Van den Broeck, 11 maart 2018[/vc_column_text][vc_column_text]8 maart, Internationale Dag van de Vrouw.
Cajamarca, Colombia

Er is een groep Duitse activistische jongeren op bezoek in Cajamarca. Zij trekken voor een dag naar de Paramo (het bijzondere ecosysteem). Ik mag mee met hen. Rond 5u30 sta ik op. De auto gaat vroeg vertrekken en ik moet nog eten maken om mee te nemen als lunch.

Dan begin ik te twijfelen. Naar de Paramo kan ik later nog. Maar het is niet elke dag 8 maart. Terwijl ik in het donker in de pot rijst sta te roeren, besluit ik de uitstap naar de Paramo in te ruilen voor een dagje Ibagué. Ik weet van twee vrouwen van het collectief (Camila en Camila) dat ze er vandaag heen gaan. Ik stuur hen of ik mee mag en dat ik een andere keer naar de Paramo kan gaan. “Natuurlijk mag je mee, zoals je wilt.”

En zo zitten we een paar uur later met z’n drieën op de bus naar Ibagué. De bussen zitten goed vol vandaag. “Veel mensen nemen hun vrouw mee naar Ibagué vandaag om te gaan eten of winkelen”. Op de bus gaat het op de radio over de ‘feliz día de mujer’. Ze hebben een hele selectie van liedjes uitgekozen. En die liedjes zijn allemaal mannen die over vrouwen zingen. Over hoe ongelooflijk mooi ze wel zijn enzo.

Aangekomen in Ibagué krijgen we de ene opmerking na de andere naar ons hoofd geslingerd. De ene al wat meer oneerbaar dan de ander. Vaak gevolgd of voorafgaand door ‘feliz dia de mujer’. Wat leuk zeg, een dag waarop men nog een extra excuus heeft om naar vrouwen te roepen op straat! In de winkelstraat wordt er geschreeuwd met kortingen voor vrouwen en bloemen en ballon verkopers staan klaar opdat je toch wel een cadeautje kan naar huis brengen voor die vrouwen in je leven.

Maar wij zijn naar Ibagué gekomen om deel te nemen in de mars tegen machismo. Machismo is een term die hier gebruikt wordt om het seksisme en de genderverhoudingen in de Latijns-Amerikaanse samenleving te omschrijven. We gaan eerst lunchen in een vegetarisch Hare Krishna restaurant. Er komen twee kennissen (van de Camila’s) naast ons zitten. Zij komen net van de mars, we hebben het dus blijkbaar gemist. Maar tijdens de lunch wisselen onze tafels ervaringen uit over workshops en bijeenkomsten waarvan ze hebben deel uitgemaakt en die ze zelf geven of gaan geven rond gender. Er wordt afgesproken om samen dingen te organiseren. De eigenares van het restaurant komt langs. Om te zeggen dat deze plek altijd open is voor bijeenkomsten of andere activiteiten als de vrouwen een plek zoeken. En dat zij ook graag wilt bijdragen door gratis yoga lessen en vegetarisch koken aan te bieden.

We horen van de vrouwen dat er in de namiddag nog dingen gepland zijn op het Plaza de la Música. Dus trekken we daar heen. Onderweg moet Camila naar de bank. Wanneer ze in de rij wordt voorbij gestoken en ze de persoon erop wijst dat zij eerst was krijgt ze als antwoord “dat het zeker is omdat het internationale vrouwendag is dat ze voor mag”.

Op het plein wordt een mandala gemaakt en wisselen verschillende vrouwen elkaar af om te zingen en te rappen. Het is indrukwekkend hoe goed ze het kunnen en de boodschappen die ze overbrengen. Over vrouwen die vechten, vrouwen die strijden en over het beschermen van hun Colombia. Maar ook over de pijn en de onderdrukking. Over feminicide, over seksueel geweld. Ondertussen vertelt Camila me meer over de schrijnende situatie in Colombia. De vele tienerzwangerschappen, de moorden op vrouwen vaak door hun eigen man of ex-geliefde, de verkrachtingen door taxi chauffeurs. Maar ook over het werk van de vrouwen op het land, die dubbel zo veel en hard werken als hun man maar veel minder gewaardeerd worden. Na de optredens is er een filmavond gepland. Die moet buiten doorgaan maar er breekt onweer los. Ze verplaatsen naar het jeugdhuis en daar kijken we op matjes op de vloer naar ‘Sufraggete’. Erna haasten we ons naar de laatste bus terug naar Cajamarca. We praten na over de film. Alhoewel ze heel wat hebben aan te merken om de film en de geschiedenis op zich, zijn we het eens over het feit dat Suffragette één ding goed laat zien. En dat is de stigmatisering van de activisten, de rebellen, zij die strijden voor een andere samenleving. Dat is iets wat beide Camila’s zelf maar al te vaak hebben ondervonden in al de jaren dat zij als jonge vrouwen tegen mijnbouw en milieuverontreiniging hebben gestreden. En zo veel zaken die we nu als vanzelfsprekend ervaren, daar hebben anderen ooit voor gevochten en werden ze voor uitgelachen, uitgescholden en onderdrukt. Een deel van hun kritiek op de film heeft te maken met het stemrecht zelf. In Colombia gelooft men niet in de kracht van de stembus. Het is een land van onthouders. Meer dan zestig procent gaat niet stemmen. Onder zij die wel gaan stemmen worden heel wat stemmen gekocht. Voor 2000 COP (nog geen euro) veranderen sommigen al hun stem werd mij verteld. En anderen nemen genoegen met een portie tamales (lokale streetfood). Dan is er ook nog alle corruptie en contacten tussen multinationals en de politiek. En de grote afstand tussen de inwoners van de grote steden en die op het platteland. En dus lijkt strijden voor gelijk stemrecht voor vrouwen voor hen een hele onnuttige strijd. Zorgen van de elite, niet de gewone of arme vrouw. En ze vinden het triest wat de vrouwen ervoor hebben moeten ondergaan. “Want wat veranderde dat stemrecht uiteindelijk echt aan de positie van de vrouw?” zegt Camila cynisch. We halen op het nippertje de bus.

Deze 8 maart heb ik niet in een mars kunnen lopen. En ik heb ervaren hoe deze dag wordt gebruikt als excuus om meer verkocht te krijgen en bijdraagt aan de verdere stereotypering van de rol van de vrouw. Maar ik heb ze doorgebracht met twee ongelooflijke vrouwen aan mijn zijde. En hoe beter ik de mensen hier leer kennen. Hoe meer we samen lachen en persoonlijke
ervaringen uitwisselen, hoe meer ik elk van hen beter leer kennen, hoe meer ik onder de indruk van hen ben. De mensen van het collectief hebben op zo’n jonge leeftijden en vanuit economisch en sociaal moeilijke achtergronden zo veel verwezenlijkt en werken ongelooflijk hard om nog veel meer te veranderen. Maar het zijn ook gewoon stuk voor stuk ongelooflijk warme en oprechte jongeren, met ontzettend veel respect voor hun omgeving en de mensen die er deel van uit maken. En met onvoorstelbare kracht en doorzetting zetten ze zich elke dag honderd procent in om hun gezamenlijke doelen te bereiken. Er valt zo veel van hen te leren. En wat een voorrecht is het om deze tijd met hen te mogen delen. Ik ga tevreden naar bed, dagen als deze zijn voor mij zo veel meer waard dan een toeristische uitstap. En dus bedank ik mijn ochtendlijke scherpe zelf om de juiste beslissing te hebben genomen.[/vc_column_text][vc_images_carousel images=”10385,10376,10379,10382,10388,10391,10394,10397,10400,10403″ img_size=”full”][/vc_column][/vc_row]

Feliz día de la Mujer

By Karlijn Van den Broeck / 04/03/2019

[vc_row][vc_column][vc_custom_heading text=”Feliz día de la Mujer” font_container=”tag:h2|text_align:center” google_fonts=”font_family:Quicksand%3A300%2Cregular%2C700|font_style:400%20regular%3A400%3Anormal”][vc_column_text]Karlijn Van den Broeck, 11 de marzo 2018[/vc_column_text][vc_column_text]8 de marzo, Día Internacional de la Mujer
Cajamarca, Colombia

Hay un grupo de jóvenes activistas alemanes visitando Cajamarca. Van por un día al Páramo. Puedo ir con ellos. Me levanto alrededor de las 5.30 am. El carro sale temprano y todavía tengo que preparar almuerzo para llevar.

Y ahí empiezo a dudar. Puedo ir al Páramo en otro momento. Pero no es 8 de marzo todos los días. Mientras estoy revolviendo el arroz en la oscuridad, decido cambiar el viaje al Páramo por un día en Ibagué. Sé que dos mujeres del colectivo (Camila y Camila) van allí hoy. Les mando un mensaje para preguntar si puedo ir con ellas, y puedo ir: “Por supuesto que puedes venir con nosotras, como quieras”.

Y así, unas horas más tarde, las tres estamos en el autobús a Ibagué. Los autobuses están llenos hoy. “Mucha gente lleva a su esposa a Ibagué hoy para comer o comprar”. En el radio del autobus se habla sobre el ‘feliz día de la mujer’. Han elegido toda una selección de canciones. Y esas canciones son todos hombres que cantan sobre mujeres. Cantando sobre lo increíblemente
hermosas que son y esas cosas.

Al llegar a Ibagué nos botan el uno después el otro comentario. El uno ya más horrible que el otro. A menudo seguido o precedido por ‘feliz dia de mujer’. Qué bueno, un día en el que uno tiene una excusa adicional para llamar a las mujeres por la calle. En la calle comercial hay gritos mencionando descuentos para las mujeres y los vendedores de flores y globos están preparados para que puedas llevar un regalo a casa para esas mujeres en tu vida.

Pero nosotras hemos venido a Ibagué para participar en la marcha contra el machismo. Machismo es un término usado aquí para describir el sexismo y las relaciones de género en la sociedad latinoamericana. Primero almorzamos en un restaurante vegetariano Hare Krishna. Hay dos conocidas (de las Camilas) sentadas a nuestro lado. Acaban de volver de la marcha, aparentemente nos la perdimos. Pero mientras almorzamos, nuestras mesas intercambian experiencias sobre talleres y reuniones en las que han participado y han facilitado sobre género. Se acuerda organizar unas cosas de forma conjunta en el futuro. Aparece la dueña del restaurante. Dice que este lugar siempre estará abierto para reuniones u otras actividades cuando las mujeres busquen un lugar. Y que también quieren contribuir ofreciendo clases gratuitas de yoga y cocina vegetariana.

Escuchamos que hay mas cosas planeadas por la tarde en la Plaza de la Música. Así que nos movemos hacia allí. En el camino Camila tiene que ir al banco. Cuando la pasan en línea y ella le dice a la persona que ella estaba primero, recibe la respuesta sarcástica “cierto, es el día de la mujer entonces tú crees que yo tengo que dejarte primero”.

En la plaza de la música están haciendo una mandala y diferentes mujeres se alternan para cantar y rapear. Es impresionante lo buenas que son en rapear y los mensajes que transmiten. Sobre mujeres que se levantan, mujeres que luchan y mujeres que protegen a su Colombia. Pero también sobre el dolor y la opresión. Sobre el feminicidio, sobre la violencia sexual. Mientras escuchamos, Camila me cuenta más cosas sobre la angustiosa situación en Colombia. Los muchos embarazos de niñas, los asesinatos de mujeres a menudo por su propio esposo o ex novio, las violaciones por taxistas. Pero también sobre el trabajo de las mujeres en la tierra, que trabajan el doble y más duro que sus esposos, pero son mucho menos apreciadas.

Después de las actuaciones esta planeada una noche de cine. La idea es hacerlo al aire libre, pero se está desatando una tormenta. Nos llevan a la casa de los jóvenes y allí vemos acostadas en colchonetas en el piso “Sufraggete”. Luego nos apuramos para coger el último bus de vuelta a Cajamarca. En el camino hablamos de la película. Aunque hay mucho que comentar sobre la película y la historia en sí, estamos de acuerdo en que Suffragette muestra una cosa. Y esa es la estigmatización de los activistas, los rebeldes, los que luchan por otra sociedad. Eso es algo que ambas Camila han experimentado con demasiada frecuencia en todos los años que llevan luchando contra la minería y la contaminación ambiental como mujeres jóvenes. Y tantas cosas que ahora damos por sentadas existen porque otros han luchado por ellas y han sido ridiculizados, insultados y reprimidos mientras lo hacían.

Algunas de las críticas a la película tienen que ver con la lucha por el derecho al voto para las mujeres. En Colombia, la gente no cree en el poder de las urnas. Es un país de abstencionistas. Más del sesenta por ciento no vota. Entre los que votan, se compran muchos votos. Algunas personas ya cambian su voto por solo 2000 COP (ni siquiera un euro). Y otros hacen lo mismo
pero disfrutan de una porción de tamales. Luego está también toda la corrupción y las conexiones entre las multinacionales y la política. Y la gran distancia entre los habitantes de las grandes ciudades y los del campo. Y por eso luchar por los mismos derechos de voto para las mujeres parece una batalla muy inútil para las Camilas. Son preocupaciones de la élite, no de la mujer común o pobre. Y les parece triste todo lo que las mujeres han tenido que sufrir solo para tener este derecho. “Después de todo, ¿qué hizo en última instancia ese derecho de voto para la posición de las mujeres?”, dice Camila con cinismo. Alcanzamos el autobús en el último minuto.

No he podido marchar este 8 de marzo. Y he vivido cómo se usa este dia como una excusa más para vender más y para volver aún más estereotípico el rol de la mujer. Pero lo he pasado con dos mujeres increíbles a mi lado.

Y cuanto más conozco a la gente aquí, más nos reímos juntos e intercambiamos experiencias personales, más conozco a cada uno de ellos, y más me impresionan. Las personas del colectivo han logrado mucho siendo tan jóvenes y con contextos económicos y sociales complicados, y siguen trabajando duro para cambiar mucho más. Pero también son todos jóvenes increíblemente cariñosos y sinceros, con mucho respeto por su entorno y por las personas que lo integran. Y con una fuerza y una perseverancia inimaginable, todos los días se esfuerzan para lograr sus objetivos comunes. Hay mucho que aprender de ellos. Y qué privilegio es compartir este tiempo con ellos. Me acuesto con satisfacción, días como estos valen mucho más que un viaje turístico. Y, entonces, agradezco haber tomado la decisión correcta esta mañana.[/vc_column_text][vc_images_carousel images=”10387,10418,10381,10421,10424,10393,10427,10430,10433,10436″ img_size=”full”][/vc_column][/vc_row]

Feliz día de la Mujer

Leave a Comment Cancel Reply

Feliz día de la Mujer

Leave a Comment Cancel Reply